Câu hỏi của độc giả
“Em thấy nhiều anh chị từng làm tình nguyện viên, sau này ra trường lại làm lãnh đạo trong doanh nghiệp, tổ chức rất giỏi. Phải chăng làm tình nguyện giúp rèn luyện tố chất lãnh đạo?”
Lãnh đạo không chỉ đến từ chức danh
Trong nhiều năm qua, các tổ chức thanh niên và phong trào tình nguyện ở Việt Nam đã sản sinh ra hàng nghìn thủ lĩnh trẻ, những người bước ra từ các đội hình “Mùa hè xanh”, “Tiếp sức mùa thi”, “Hiến máu nhân đạo”, hay các câu lạc bộ thiện nguyện địa phương.
Họ không có chức vụ, không có văn phòng riêng, nhưng lại có khả năng dẫn dắt, kết nối và truyền cảm hứng cho hàng trăm con người.
Chính trong những hoạt động giản dị ấy, kỹ năng lãnh đạo tự nhiên được hình thành – một quá trình không giáo trình nào có thể dạy trọn vẹn.
1. Học cách lãnh đạo từ những điều nhỏ nhất
Một trưởng nhóm tình nguyện không được chọn vì điểm số hay bằng cấp.
Họ được chọn vì biết lắng nghe, biết kết nối và dám chịu trách nhiệm.
Trong mỗi chuyến đi, họ phải tính toán từng thùng quà, từng lộ trình, phân công nhiệm vụ, giữ tinh thần cho đội ngũ và xử lý sự cố bất ngờ.
Tất cả những điều đó không khác gì điều hành một tổ chức nhỏ — nơi lòng tin và tinh thần tập thể là cốt lõi.
Từ việc tổ chức một buổi phát quà vùng sâu, họ học được cách quản lý nguồn lực hữu hạn, ra quyết định nhanh, giữ vững tinh thần nhóm trong áp lực – những kỹ năng không thể thiếu của một nhà lãnh đạo thực thụ.
2. Rèn khả năng giao tiếp và thuyết phục tự nhiên
Người làm tình nguyện giỏi không chỉ biết làm việc, họ còn biết thuyết phục người khác cùng hành động.
Từ việc vận động quyên góp, làm việc với nhà tài trợ, chính quyền, hay trò chuyện với bà con vùng khó – họ phải nói bằng cả trái tim và sự chân thành.
Qua thời gian, họ hình thành kỹ năng giao tiếp, đàm phán và truyền cảm hứng mà không cần học qua lớp kỹ năng mềm nào.
Một cựu tình nguyện viên chia sẻ:
“Ngày trước, tôi run khi cầm micro. Giờ đây, tôi có thể đứng trước hàng trăm người để trình bày kế hoạch, bởi tôi đã từng nói giữa trời mưa với bà con để vận động dựng tạm mái nhà tránh lũ.”
Lãnh đạo tốt không phải người nói to, mà là người nói để người khác tin.
Và niềm tin ấy được tạo ra từ trải nghiệm, không phải lý thuyết.
3. Tình nguyện dạy con người biết chịu trách nhiệm
Trong mỗi hoạt động, người thủ lĩnh tình nguyện luôn là người đến sớm nhất và về sau cùng.
Nếu có sai sót, họ đứng ra nhận lỗi.
Nếu thành công, họ để công lao thuộc về tập thể.
Chính tinh thần “chịu trách nhiệm trước – nhường công sau” đã tạo nên bản lĩnh lãnh đạo thực sự.
Những ai từng một lần làm đội trưởng đều hiểu rằng: lãnh đạo không phải là chỉ đạo, mà là phục vụ để người khác cùng tỏa sáng.
4. Khi lòng nhân ái trở thành nền tảng lãnh đạo
Một người lãnh đạo giỏi không chỉ có kỹ năng, mà còn cần có tấm lòng.
Tình nguyện rèn cho con người khả năng đặt mình vào vị trí của người khác, thấu hiểu và cảm thông.
Từ đó, họ lãnh đạo bằng trái tim và sự tử tế, chứ không bằng quyền lực.
Một nghiên cứu tại Đại học Fulbright Việt Nam từng chỉ ra rằng, hơn 70% sinh viên từng làm công tác xã hội có xu hướng phát triển kỹ năng lãnh đạo nhân văn, dễ thích ứng trong môi trường doanh nghiệp và tổ chức phi lợi nhuận.
Đó là vì họ hiểu giá trị của hai chữ “chung sức” – điều mà bất kỳ tổ chức nào cũng cần.
5. Khi người lãnh đạo được “rèn” giữa đời thật
Trong doanh nghiệp, người ta học cách lãnh đạo qua sách vở.
Còn trong tình nguyện, người ta được rèn giữa đời thật.
Không có bảng lương, không có quyền thưởng phạt, nhưng vẫn phải dẫn dắt hàng chục con người làm việc hiệu quả – đó chính là bài kiểm tra chân thực nhất cho năng lực lãnh đạo.
Mỗi khi nhóm gặp khó khăn, người thủ lĩnh phải là người giữ niềm tin cho cả đội.
Khi thất bại, họ học cách đứng dậy.
Khi thành công, họ học cách chia sẻ.
Tất cả những điều ấy tạo nên một kiểu lãnh đạo bền vững và nhân bản.
Kết luận
Những người làm tình nguyện giỏi thường không đặt mục tiêu trở thành “lãnh đạo”, nhưng chính hành trình sẻ chia, kiên trì và trách nhiệm đã rèn họ thành người dẫn đường.
Bởi lãnh đạo không phải là vị trí – mà là khả năng lan tỏa niềm tin và khơi dậy sức mạnh tập thể.
